ਕਿਸੇ ਇਕ ਕਿਸਾਨ ਦੀ ਕਰਜ਼ੇ ਤੋਂ ਪਰੇਸ਼ਾਨ ਹੋ ਕੇ ਖੁਦਕੁਸ਼ੀ ਕਰ ਲੈਣ ਦੀ ਖ਼ਬਰ ਆਉਂਦੀ ਸੀ ਤਾਂ ਅਖ਼ਬਾਰ ’ਚ ਛਪਣ ਤੋਂ ਪਹਿਲਾਂ ਅਖ਼ਬਾਰਾਂ ਦੇ ਦਫ਼ਤਰਾਂ ਅੰਦਰ ਚਰਚਾ ਹੁੰਦੀ ਸੀ। ਦੂਜੇ ਦਿਨ ਅਖ਼ਬਾਰਾਂ ਦਾ ਮੂੰਹ ਵੇਖ ਲੋਕ ਮੂੰਹ ’ਚ ਉਂਗਲੀਆਂ ਪਾਉਂਦੇ ਸਨ।
ਅੱਜ ਦੀ ‘ਅਜੀਤ’ ਨੇ ਪਹਿਲੇ ਸਫ਼ੇ ’ਤੇ ਪੰਜਾਬ ਅੰਦਰ 6 ਕਿਸਾਨਾਂ ਵੱਲੋਂ ਆਤਮ ਹੱਤਿਆ ਕੀਤੇ ਜਾਣ ਦੀ ਖ਼ਬਰ ਛਾਪੀ ਹੈ। ਜਿਨ੍ਹਾਂ ਨਹੀਂ ਪੜ੍ਹੀ ਉਹ ਤਸਵੀਰਾਂ ਸਣੇ ਇਸ ਪੋਸਟ ਦੇ ਨਾਲ ਪੜ੍ਹ ਸਕਦੇ ਨੇ। ਜਿਨ੍ਹਾਂ ਪੜ੍ਹੀ ਸੀ ਉਨ੍ਹਾਂ ਵੀ ਮਾਤਰ ਪੜ੍ਹੀ ਸੀ। ਇਨ੍ਹਾਂ ਸਾਰਿਆਂ ਦਾ ਕੋਈ ਕਸੂਰ ਨਹੀਂ ਜੇ, ਵਧੇਰੇ ਅਖ਼ਬਾਰਾਂ ਨੂੰ ਵੀ ਪਤਾ ਨਹੀਂ ਲੱਗਾ ਬਈ ਇਕ ਦਿਨ ਵਿਚ ਰਾਜ ਅੰਦਰ 6 ਕਿਸਾਨਾਂ ਨੇ ਖੁਦਕੁਸ਼ੀ ਕਰ ਲਈ।
ਪੜ੍ਹੀ ਤਾਂ ਉਨ੍ਹਾਂ ਵੀ ਹੋਵੇਗੀ ਜਿਹੜੇ 10 ਸਾਲ ਕਿਸਾਨੀ ਦੇ ਹੱਕ ਵਿਚ ਹੋਕੇ ਦੇ ਕੇ ਰਾਜ ਕਰਨ ਮਗਰੋਂ ਹੁਣ ਥਕੇਵਾਂ ਲਾਹ ਰਹੇ ਨੇ। ਪੜ੍ਹੀ ਤਾਂ ਉਨ੍ਹਾਂ ਵੀ ਹੋਵੇਗੀ ਜਿਨ੍ਹਾਂ ਫ਼ਾਰਮ ਭਰਵਾਏ ਸੀ ਤੇ ਜਿਹੜੇ ਹੁਣ ਕਹਿੰਦੇ ਨੇ ਭਾਈ ਅਜੇ ਦੋ ਮਹੀਨੇ ਹੋਰ ਲੱਗ ਜਾਣੇ ਨੇ।
ਪੜ੍ਹੀ ਤਾਂ ਉਨ੍ਹਾਂ ਵੀ ਹੋਵੇਗੀ ਜਿਹੜੇ ਕਹਿੰਦੇ ਸਨ ਨਾ ਕੁਝ ਨੀਲੀਆਂ ਵਾਲਿਆਂ ਤੋਂ ਹੋਇਐ, ਨਾ ਕੁਝ ਚਿੱਟੀਆਂ ਵਾਲਿਆਂ ਤੋਂ ਹੋਣਾ ਜੇ। ਵੋਟਾਂ ਸਾਨੂੰ ਪਾਇਉ। ਪੜ੍ਹੀ ਤਾਂ ਉਨ੍ਹਾਂ ਵੀ ਹੋਵੇਗੀ ਜਿਹੜੇ ਕਹਿੰਦੇ ਸਨ ਕੇਂਦਰ ’ਚ ਸਰਕਾਰ ਸਾਡੀ ਐ, ਸਾਡਾ ਮੋਦੀ ਐ, ਜੋ ਕਹੋਗੇ ਕਰਵਾ ਦੇਵਾਂਗੇ, ਜੋ ਕਹੋਗੇ ਲਿਆ ਦੇਵਾਂਗੇ।
ਪੜ੍ਹੀ ਤਾਂ ਉਨ੍ਹਾਂ ਵੀ ਹੋਵੇਗੀ ਜਿਹੜੇ ਖੱਬੇ ਪੱਖੀ ਅਖਵਾਉਂਦੇ ਨੇ, ਕਿਸਾਨਾਂ ਦੇ, ਮਜ਼ਦੂਰਾਂ ਦੇ ਰਾਖੇ। ਉਹ ਆਂਹਦੇ ਨੇ ਬਈ ਸਾਨੂੰ ਤਾਂ ਤੁਸੀਂ ਸੱਤਾ ਹੀ ਨਹੀਂ ਦਿੰਦੇ, ਅਸੀਂ ਕੀ ਕਰੀਏ। ਕਤਾਰਾਂ ਬੰਨ੍ਹ ਕੇ ਰੋਸ ਮਾਰਚ ਕਢਾਉਣੈ ਤਾਂ ਦੱਸੋ, ਜਿੱਥੇ ਆਖੋ ਕੱਢ ਦਿਨੇ ਆਂ। ਨਾਲੇ ਸਾਡੇ ਵਿਚੋਂ ਬਹੁਤੇ ਤਾਂ ਇਸ ਵੇਲੇ ਕਿਸਾਨਾਂ ਲਈ ਨਹੀਂ ਸੁਰਜੀਤ ਗੱਗ ਲਈ ਸੋਚਦੇ ਪਏ ਨੇ। ਕਿਸਾਨਾਂ ਦੀਆਂ ਖੁਦਕੁਸ਼ੀਆਂ ਨਾਲੋਂ ਗੱਗ ਵੱਡੈ। ਇਕ ਦਿਨ ’ਚ 6 ਕਿਸਾਨਾਂ ਦੀ ਖੁਦਕੁਸ਼ੀ ਕੋਈ ਮਸਲਾ ਨਹੀਂ ਹੁੰਦੀ, ਅਸੀਂ ਗੱਗ ਦੀ ਉਸ ਸੋਟੀ ਦੀ ਅਜ਼ਾਦੀ ਦੇ ਅਲੰਬਰਦਾਰ ਹਾਂ, ਜਿਹੜੀ ਲੋਕਤੰਤਰ ਦੀ ਆੜ ਹੇਠ ਉਹ ਜਿੱਧਰ ਨੂੰ ਉਹਦਾ ਦਿਲ ਕਰੇ ਘੁਮਾਈ ਜਾਵੇ, ਕਿਸੇ ਦੇ ਗੋਡੇ ਲੱਗੇ, ਗਿੱਟੇ ਲੱਗੇ, ਮੂੰਹ ’ਤੇ ਜਾਂ ਫ਼ਿਰ ਅੱਖ ਕੱਢ ਦੇਵੇ, ਅਸੀਂ ਤਾਂ ਗੱਗ ਦੀ ਸੋਟੀ ਦੇ ਨਾਲ ਆਂ।
ਪੜ੍ਹੀ ਤਾਂ ਕਿਸਾਨ ਜੱਥੇਬੰਦੀਆਂ ਵੀ ਹੋਣੀ ਹੈ। ਪਰ ਕੀ ਕਰਨ ਜੱਥੇਬੰਦੀਆਂ ਵੀ ਕੋਈ ਕਿਸਾਨ ਜੱਥੇਬੰਦੀ ਹੋਵੇ ਤਾਂ ਹੈ ਨਾ। ਕੋਈ ਅਕਾਲੀ ਕਿਸਾਨ ਜੱਥੇਬੰਦੀ ਹੈ। ਕੋਈ ਕਾਂਗਰਸੀ ਕਿਸਾਨ ਜੱਥੇਬੰਦੀ ਹੈ, ਕੋਈ ਖੱਬੇ ਪੱਖੀਆਂ ਦੇ ਖੱਬੇ ਪੱਖ ਵਾਲੀ ਹੈ ਤੇ ਕੋਈ ਖੱਬੇ ਪੱਖੀਆਂ ਦੇ ਸੱਜੇ ਹੱਥ ਵਾਲੀ ਹੈ। ਸੰਭਲ ਸੰਭਲ ਪਬ ਧਰਦੀਆਂ ਨੇ, ਸੋਚ ਸੋਚ ਬੋਲਦੀਆਂ ਨੇ। ਸਮਾਂ ਲੱਭ ਲੱਭ ਕੇ ਬੋਲਦੀਆਂ ਨੇ। ਸਭ ਜਾਣਦੀਆਂ ਨੇ ਕਦ ਬੋਲਣਾ, ਕਦ ਨਹੀਂ ਬੋਲਣਾ, ਕਿੰਨਾ ਬੋਲਣਾ, ਕਿੰਨਾ ਨਹੀਂ ਬੋਲਣਾ। ਕਦੋਂ ਸਵਾਗਤ ਕਰਨੈ, ਕਦੋਂ ਨਿੰਦਾ ਕਰਨੀ ਐ।
6 ਕਿਸਾਨਾਂ ਦੀ ਇਕੋ ਦਿਨ ਆਤਮਹੱਤਿਆ ਦੀ ਖ਼ਬਰ ਪੜ੍ਹੀ ਤਾਂ ਉਨ੍ਹਾਂ ਵੀ ਹੋਵੇਗੀ ਜਿਹੜੇ ਕਿਸਾਨੀ ਸਮੱਸਿਆਵਾਂ ਦੇ ਮਾਹਿਰ ਅਖਵਾਉਂਦੇ ਨੇ, ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੇ ਫੱਟਾਂ ਬਾਰੇ ਪੀ.ਐਚ.ਡੀ. ਕਰਦੇ ਨੇ, ਉਨ੍ਹਾਂ ਬਾਰੇ ਥੀਸਿਸ ਲਿਖ ਲਿਖ ਬੋਰੀਆਂ ਭਰੀ ਜਾਂਦੇ ਨੇ। ਇਕ ਦੂਜੇ ਦੇ ਅੰਕੜਿਆਂ ’ਚ ਨੁਕਸ ਕੱਢ ਕੱਢ ਕਿਸਾਨੀ ਦੀ ਸੇਵਾ ਕਰਦੇ ਨੇ, ਕਿਸਾਨਾਂ ਦੀ ਸਮੱਸਿਆ ਦਾ ਹੱਲ ਇਕ ਦੂਜੇ ਨੂੰ ਨੀਂਵਾਂ ਦਿਖਾਉਣ ’ਚ ਭਾਲਦੇ ਨੇ। ਉਨ੍ਹਾਂ ਵੀ ਕਰ ਲਏ ਹੋਣਗੇ ਅੱਜ ਦੀਆਂ ਆਤਮਹੱਤਿਆਵਾਂ ਨਾਲ ਆਪਣੇ ਅੰਕੜੇ ‘ਅਪਡੇਟ’।
ਪੜ੍ਹੀ ਤਾਂ ਉਨ੍ਹਾਂ ਵੀ ਹੋਵੇਗੀ ਉਹ ਜਿਹੜੇ ਆਪਣੇ ਪੰਜਾਬ ਤੋਂ ਲੋਕ ਸਭਾ ’ਚ ਨੇ, ਰਾਜ ਸਭਾ ’ਚ ਨੇ, ਜਿਹਨਾਂ ਦੇਸ਼ ਤਾਈਂ ਪੁਚਾਉਣੀ ਐ ਪੰਜਾਬ ਦੀ ਗੱਲ। ਪੜ੍ਹੀ ਤਾਂ ਉਨ੍ਹਾਂ 117 ਨੇ ਵੀ ਹੋਵੇਗੀ ਜਿਹੜੇ ਵਿਧਾਨ ਸਭਾ ਦੇ ਦਰਾਂ ’ਤੇ ਮੱਥਾ ਟੇਕ ਕੇ ਹਰ ਸੈਸ਼ਨ ’ਚ ਪਹੁੰਚਦੇ ਨੇ ਲੋਕਾਂ ਦੀ, ਕਿਸਾਨਾਂ ਦੀ, ਮਜ਼ਦੂਰਾਂ ਦੀ ਲੜਾਈ ਲੜਣ ਤੇ ਬਾਹਰ ਆਉਣ ਲੱਗਿਆਂ ਇਕ ਪੱਗ ਨੂੰ ਕੱਛ ’ਚ ਮਾਰ ਕੇ ਟੀ.ਵੀ. ਕੈਮਰਿਆਂ ਨੂੰ ‘ਬਾਈਟ’ ਦਿੰਦਾ ਏ ਬਈ ਅੱਜ ਦਾ ‘ਸ਼ਹੀਦ’ ਮੈਂ ਹਾਂ ਤੇ ਕੁਝ ਹੋਰ ਇੰਜ ਅੱਖਾਂ ਮਟਕਾ ਕੇ, ਛਾਤੀਆਂ ਫੁਲਾ ਕੇ ਬਾਹਰ ਨਿਕਲਦੇ ਨੇ, ਬਿਨਾ ਕੁਝ ਬੋਲਿਆਂ, ਪਾਸਾ ਵੱਟ ਕੇ ਖਿਸਕਦੇ ਜਾਪਦੇ ਨੇ ਪਰ ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੀਆਂ ਅੱਖਾਂ, ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੀ ‘ਬਾਡੀ ਲੈਗੁਏਜ’ ਕਹਿੰਦੀ ਐ, ਜਿਹੜਾ ਸਾਡੇ ਨਾਲ ਪੰਗਾ ਪਾਊ, ਉਹਨੂੰ ਨਹੀਂ ਬਖ਼ਸ਼ਦੇ।
ਪੜ੍ਹੀ ਤਾਂ ਉਹਨਾਂ ਵੀ ਹੋਊਗੀ ਜਿਹੜੇ ਇਨ੍ਹਾਂ 117 ਤੋਂ ਹਾਰ ਗਏ ਸਨ ’ਤੇ ਅਗਲੀ ਤਿਆਰੀ ਕਰ ਰਹੇ ਨੇ, ਪੰਜਾਂ ਸਾਲਾਂ ਬਾਅਦ ਪੈਣ ਵਾਲੀ ਛਿੰਝ ਦੀ। ਉਸ ਅਗਲੀ ਲੜਾਈ ਦੇ ਕੋਰਸ ਵਿਚ ਸ਼ਾਇਦ ਕਿਸਾਨਾਂ ਦੀਆਂ ਖੁਦਕੁਸ਼ੀਆਂ ਨਹੀਂ ਆਉਂਦੀਆਂ ਹੋਣੀਆਂ।
ਪੜ੍ਹੀ ਤਾਂ ਇਹ ਖ਼ਬਰ ਸਨਅਤਕਾਰਾਂ, ਦੁਕਾਨਦਾਰਾਂ, ਵਪਾਰੀਆਂ ਨੇ ਵੀ ਹੋਣੀ ਐ। ਪਰ ਅਜੇ ਤਾਂ ਇਹ ਸਾਰੀ ਜਮਾਤ ਜੀ.ਐਸ.ਟੀ. ਸਮਝਣ ਵਿਚ ਲੱਗੀ ਐ। ਨਾਲੇ ਆਪਣੇ ਇੱਥੇ ਵਧੀਆ ਦਸਤੂਰ ਐ, ਕਿਸਾਨਾਂ ਦਾ ਦਰਦ ਕਿਸਾਨ ਕਰਨ, ਸਨਅਤਕਾਰਾਂ ਦੀ ਤਕਲੀਫ਼ ਉਨ੍ਹਾ ਦੀ, ਵਪਾਰੀਆਂ ਦੇ ਮਸਲੇ ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੇ। ਦੂਜਿਆਂ ਦੇ ਦਰਦ ਦਾ ਤਮਾਸ਼ਾ, ਕੰਧ ਕੇ ਬਹਿ ਕੇ ਵੇਖੋ।
ਲਉ, ਬਈ ਸੱਜਣੋਂ, ਜਿਹੜੇ 6 ਕਿਸਾਨ ਜਾਣੇ ਸੀ, ਚਲੇ ਗਏ। ਬੰਦੇ ਦਾ ਕੀ ਐ, ਅੱਜ ਮਰਿਆ, ਕਲ੍ਹ ਚੌਥਾ, ਪਰਸੋਂ ਭੋਗ ਐ। ਫ਼ਿਰ ਉਹਦਾ ਪਰਿਵਾਰ ’ਤੇ ਉਹਨਾਂ ਦਾ ਸੰਘਰਸ਼ ਐ।
ਕੱਖ ਨਹੀਂ ਹੁੰਦਾ, ਕੋਈ ਖ਼ਤਰਾ ਨੀ ਕਿਸੇ ਦੀ ਲੀਡਰੀ ਨੂੰ, ਕਿਸੇ ਦੀ ਸਰਕਾਰ ਨੂੰ, ਖ਼ਬਰਾਂ ਦੀ ਭੀੜ ’ਚ ਖ਼ਬਰਾਂ ਗੁਆਚ ਜਾਂਦੀਆਂ ਨੇ, ਇਹ ਵੀ ਗੁਆਚ ਜੂ। ਨਾਲੇ ਸ਼ੁੱਕਰਵਾਰ ਤਾਂ ਖ਼ਬਰ ਜਲਦੀ ਗੁਆਚਦੀ ਐ। ਪੁੱਛੋਂ ਕਿਉਂ, ਕਿਸੇ ਨੇ ਰਣਬੀਰ ਕਪੂਰ ਦੀ ‘ਜੱਗਾ ਜਸੂਸ’ ਵੇਖ਼ਣ ਜਾਣੈ ’ਤੇ ਕਿਸੇ ਨੇ ‘ਚੰਨਾ ਮੇਰਿਆ’ ਵੇਖਣੀ ਐ। ਉੱਤੋਂ ਮੌਜ ਮੇਲੇ ਵਾਲਾ ‘ਵੀਕੈਂਡ’ ਆ ਜਾਣੈ। ਸਨਿਚਰ, ਐਤ ਦੀ ਮਸਤੀ। ਉਨੇ ਚਿਰ ਨੂੰ ਮਰਨੇ ਪਰਨੇ ਦੀਆਂ ਰਸਮਾਂ ਨਿੱਬੜ ਜਾਣੀਆਂ ਨੇ। ਸੋਮਵਾਰ ਨੂੰ, ਨਵਾਂ ਹਫ਼ਤਾ, ਨਵੇਂ ਮਸਲੇ, ਨਵੀਂਆਂ ਖ਼ਬਰਾਂ।
ਐਂਵੇਂ ਭਾਵੁਕ ਹੋਣ ਦੀ ਲੋੜ ਨਹੀਂ। ਲੱਗੇ ਰਹੋ ਆਪੋ ਆਪਣੇ ਕੰਮੀਂ। ਨਾਲੇ ਹੋਰ ਖ਼ਬਰਾਂ ਥੋੜ੍ਹੀਆਂ ਨੇ। ਸ਼ਾਹਰੁਖ਼ ਪੰਜਾਬ ਹੋ ਕੇ ਗਿਐ, ਵੇਖਾਂ ਟਰੈਕਟਰ ਚੜ੍ਹ ਕੇ ਕਿੰਨਾ ਸੋਹਣਾ ਪਿਆ ਲੱਗਦੈ। ਰਾਖ਼ੀ ਸਾਵੰਤ ਨੂੰ ਥੋੜ੍ਹੀ ਦਿਨੀਂ ਫ਼ਿਰ ਆਉਣਾ ਪੈਣੈ। ਕੋਈ ਨਾ, ਕਿਸੇ ਦਿਨ ਸੰਨੀ ਲਿਉਨੀ ਵੀ ਆਜੂ, ਪੰਜਾਬ ਕਿਹੜਾ ਦੂਰ ਐ।
6 ਕਿਸਾਨਾਂ ਦੀ ਖੁਦਕੁਸ਼ੀ – ਇਹ ਤਾਂ ਸ਼ੁੱਕਰਵਾਰ ਸਵੇਰ ਦੀ ਖ਼ਬਰ ਸੀ। ਹੁਣ ਤਾਂ ਦੁਪਹਿਰ ਵੀ ਲੰਘੀ ਜਾਂਦੀ ਐ।
ਐੱਚ.ਐੱਸ.ਬਾਵਾ – ਜੁਲਾਈ 14, 2017
