ਯੈੱਸ ਪੰਜਾਬ
ਨਵੀਂ ਦਿੱਲੀ, 27 ਮਾਰਚ, 2025
ਵੀਰਵਾਰ ਨੂੰ Rajya Sabha ‘ਚ ਵਿੱਤ ਬਿੱਲ 2025 ਅਤੇ ਦਿ ਅਪਰੋਪ੍ਰੀਏਸ਼ਨ (ਨੰ. 3) ਬਿੱਲ, 2025 ‘ਤੇ ਚਰਚਾ ਦੌਰਾਨ ਸੰਸਦ ਮੈਂਬਰ Raghav Chadha ਨੇ ਦੇਸ਼ ਦੇ ਸਾਹਮਣੇ ਟੈਕਸ ਦੇ ਬੋਝ ਦੀ ਆਮ ਆਦਮੀ ਦੀ ਜ਼ਿੰਦਗੀ ‘ਤੇ ਦਿਲ ਨੂੰ ਛੂਹ ਲੈਣ ਵਾਲੀ ਤਸਵੀਰ ਪੇਸ਼ ਕੀਤੀ। ਜਨਮ ਤੋਂ ਲੈ ਕੇ ਮੌਤ ਤੱਕ ਦੇ ਅੱਠ ਪੜਾਵਾਂ ਦਾ ਜ਼ਿਕਰ ਕਰਦਿਆਂ ਉਨ੍ਹਾਂ ਕਿਹਾ ਕਿ ਕਿਵੇਂ ਉਹ ਜਨਮ ਤੋਂ ਲੈ ਕੇ ਜੀਵਨ ਦੇ ਅੰਤ ਤੱਕ ਟੈਕਸ ਦੇ ਜਾਲ ਵਿੱਚ ਫਸਿਆ ਰਹਿੰਦਾ ਹੈ। ਉਨ੍ਹਾਂ ਸਰਕਾਰ ਨੂੰ ਅਪੀਲ ਕੀਤੀ ਕਿ ਆਮ ਜਨਤਾ ‘ਤੇ ਟੈਕਸ ਦਾ ਬੋਝ ਘੱਟ ਕੀਤਾ ਜਾਵੇ, ਤਾਂ ਜੋ ਆਮ ਆਦਮੀ ਦੇ ਹੱਥਾਂ ‘ਚ ਪੈਸਾ ਆਵੇ ਅਤੇ ਆਰਥਿਕਤਾ ਤਰੱਕੀ ਕਰੇ।
“ਅੱਜ ਮੈਂ ਇੱਕ ਆਮ ਆਦਮੀ ਵਾਂਗ ਬੋਲ ਰਿਹਾ ਹਾਂ, ਸੀਏ ਨਹੀਂ।”
ਆਪਣੇ ਭਾਸ਼ਣ ਦੀ ਸ਼ੁਰੂਆਤ ਵਿੱਚ ਸੰਸਦ ਮੈਂਬਰ ਰਾਘਵ ਚੱਢਾ ਨੇ ਕਿਹਾ ਕਿ ਵਿੱਤ ਮੰਤਰੀ ਹਰ ਵਾਰ ਮੇਰੇ ਸਵਾਲਾਂ ਦਾ ਜਵਾਬ ਨਿੱਜੀ ਤਾਅਨੇ ਨਾਲ ਦਿੰਦੇ ਹਨ – ਕਈ ਵਾਰ ਉਹ ਕਹਿੰਦੇ ਹਨ ਕਿ ਮੈਂ ਚਾਰਟਰਡ ਅਕਾਊਂਟੈਂਟ ਨਹੀਂ ਹਾਂ, ਕਈ ਵਾਰ ਉਹ ਮੇਰੀ ਡਿਗਰੀ ‘ਤੇ ਸਵਾਲ ਉਠਾਉਂਦੇ ਹਨ।
ਮੈਂ ਉਸਦੀ ਇੱਜ਼ਤ ਕਰਦਾ ਹਾਂ, ਉਹ ਤਜਰਬੇ, ਅਹੁਦੇ ਅਤੇ ਉਮਰ ਵਿੱਚ ਮੇਰੇ ਤੋਂ ਵੱਡੀ ਹੈ। ਪਰ ਅੱਜ, ਉਸ ਡਿਗਰੀ ਨੂੰ ਪਾਸੇ ਰੱਖ ਕੇ, ਮੈਂ ਇੱਕ ਆਮ ਆਦਮੀ ਵਜੋਂ ਇਹ ਦਿਖਾਉਣਾ ਚਾਹੁੰਦਾ ਹਾਂ ਕਿ ਸਰਕਾਰ ਜਨਮ ਤੋਂ ਲੈ ਕੇ ਮੌਤ ਤੱਕ ਹਰ ਪੜਾਅ ‘ਤੇ ਟੈਕਸ ਇਕੱਠਾ ਕਰਦੀ ਹੈ – ਇਸ ਬਾਰੇ ਸੋਚੇ ਬਿਨਾਂ ਕਿ ਆਮ ਆਦਮੀ ਨੂੰ ਇਸ ਦੇ ਬਦਲੇ ਕਿਹੜੀਆਂ ਸਹੂਲਤਾਂ ਮਿਲ ਰਹੀਆਂ ਹਨ।
ਤੁਹਾਨੂੰ ਟੈਕਸ ਦੇ ਬਦਲੇ ਕੀ ਮਿਲਦਾ ਹੈ?
ਸੰਸਦ ਮੈਂਬਰ ਰਾਘਵ ਚੱਢਾ ਨੇ ਸਵਾਲ ਉਠਾਇਆ ਕਿ ਇਸ ਟੈਕਸ ਦੇ ਬਦਲੇ ਦੇਸ਼ ਵਾਸੀਆਂ ਨੂੰ ਕੀ ਮਿਲ ਰਿਹਾ ਹੈ? ਉਸਨੇ ਪੁੱਛਿਆ – “ਕੀ ਸਰਕਾਰ ਸਾਨੂੰ ਮੁਫਤ ਜਾਂ ਮਿਆਰੀ ਸਿਹਤ ਸੇਵਾਵਾਂ ਪ੍ਰਦਾਨ ਕਰਦੀ ਹੈ? ਕੀ ਸਾਡੇ ਕੋਲ ਬਿਹਤਰ ਸੜਕਾਂ, ਸਸਤੀ ਸਿੱਖਿਆ ਜਾਂ ਸੁਰੱਖਿਅਤ ਜਨਤਕ ਆਵਾਜਾਈ ਹੈ?”
ਉਸ ਨੇ ਵਿਅੰਗਮਈ ਢੰਗ ਨਾਲ ਕਿਹਾ, “ਅਸੀਂ ਭਾਰਤ ਵਿੱਚ ਵਿਕਸਤ ਦੇਸ਼ਾਂ ਵਾਂਗ ਟੈਕਸ ਦਿੰਦੇ ਹਾਂ, ਪਰ ਸਹੂਲਤਾਂ ਪਛੜੇ ਦੇਸ਼ਾਂ ਵਾਂਗ ਹਨ।” ਸੰਸਦ ਮੈਂਬਰ ਰਾਘਵ ਚੱਢਾ ਨੇ ਜ਼ੋਰ ਦੇ ਕੇ ਕਿਹਾ ਕਿ ਸਰਕਾਰ ਹਰ ਕਦਮ ‘ਤੇ ਟੈਕਸ ਇਕੱਠਾ ਕਰਦੀ ਹੈ, ਪਰ ਬਦਲੇ ‘ਚ ਜਨਤਾ ਨੂੰ ਮੁੱਢਲੀਆਂ ਸਹੂਲਤਾਂ ਵੀ ਸਹੀ ਢੰਗ ਨਾਲ ਨਹੀਂ ਮਿਲਦੀਆਂ।
ਜਨਮ ਤੋਂ ਲੈ ਕੇ ਮਰਨ ਤੱਕ ਕਰ ਦੀ ਮਾਰ
ਰਾਘਵ ਚੱਢਾ ਨੇ ਆਪਣੇ ਭਾਸ਼ਣ ਵਿੱਚ ਜੀਵਨ ਦੇ ਹਰ ਪੜਾਅ ‘ਤੇ ਟੈਕਸ ਦੇ ਪ੍ਰਭਾਵ ਬਾਰੇ ਵਿਸਥਾਰ ਨਾਲ ਦੱਸਿਆ। ਉਨ੍ਹਾਂ ਕਿਹਾ, “ਬੱਚੇ ਦੇ ਜਨਮ ਤੋਂ ਹੀ ਸਰਕਾਰ ਟੈਕਸ ਇਕੱਠਾ ਕਰਨ ਲਈ ਤਿਆਰ ਹੈ। ਅਤੇ ਜਦੋਂ ਕੋਈ ਪਰਿਵਾਰ ਉਸ ਦੀ ਮੌਤ ਦਾ ਸੋਗ ਮਨਾ ਰਿਹਾ ਹੁੰਦਾ ਹੈ ਤਾਂ ਵੀ ਸਰਕਾਰ ਟੈਕਸ ਇਕੱਠਾ ਕਰਨ ਵਿੱਚ ਪਿੱਛੇ ਨਹੀਂ ਹਟਦੀ।”
ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੱਸਿਆ ਕਿ ਸਾਡੀ ਮਿਹਨਤ ਦੀ ਕਮਾਈ ਦਾ ਵੱਡਾ ਹਿੱਸਾ ਟੈਕਸ ਅਦਾ ਕਰਨ ਵਿੱਚ ਚਲਾ ਜਾਂਦਾ ਹੈ। ਸਵਾਲ ਇਹ ਹੈ ਕਿ ਟੈਕਸਾਂ ਦੇ ਬਦਲੇ ਲੋਕਾਂ ਨੂੰ ਕੀ ਮਿਲ ਰਿਹਾ ਹੈ?” ਰਾਘਵ ਚੱਢਾ ਨੇ ਦੇਸ਼ ਦੀ ਮੌਜੂਦਾ ਟੈਕਸ ਪ੍ਰਣਾਲੀ ਨੂੰ ”ਲਾਈਫ ਸਾਈਕਲ ਟੈਕਸੇਸ਼ਨ ਮਾਡਲ” ਕਰਾਰ ਦਿੱਤਾ ਅਤੇ ਜੀਵਨ ਦੇ ਅੱਠ ਪੜਾਵਾਂ ‘ਤੇ ਲਗਾਏ ਜਾਣ ਵਾਲੇ ਟੈਕਸਾਂ ਦਾ ਵੇਰਵਾ ਸਦਨ ਦੇ ਸਾਹਮਣੇ ਪੇਸ਼ ਕੀਤਾ।
1. ਬੇਬੀ ਕੇਅਰ ਆਈਟਮਾਂ ‘ਤੇ ਜੀ.ਐੱਸ.ਟੀ
ਸਾਂਸਦ ਰਾਘਵ ਚੱਢਾ ਨੇ ਕਿਹਾ, “ਜਦੋਂ ਬੱਚੇ ਦਾ ਜਨਮ ਹੁੰਦਾ ਹੈ ਤਾਂ ਉਸ ਦੀ ਅੱਖ ਖੁੱਲ੍ਹਣ ਤੋਂ ਪਹਿਲਾਂ ਹੀ ਟੈਕਸ ਲੱਗਣੇ ਸ਼ੁਰੂ ਹੋ ਜਾਂਦੇ ਹਨ। ਨਵਜੰਮੇ ਬੱਚੇ ਦੇ ਟੀਕਾਕਰਨ ‘ਤੇ 5% ਜੀ.ਐੱਸ.ਟੀ. ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੇ ਹਲਕੇ ਲਹਿਜੇ ‘ਚ ਕਿਹਾ, ”ਜੇਕਰ ਜਨਮਦਿਨ ਮਨਾਉਣ ਲਈ ਮਠਿਆਈਆਂ ਜਾਂ ਬ੍ਰਾਂਡੇਡ ਚਾਕਲੇਟਾਂ ਵੰਡੀਆਂ ਜਾਂਦੀਆਂ ਹਨ ਤਾਂ ਉਸ ‘ਤੇ ਵੀ 5 ਤੋਂ 28 ਫੀਸਦੀ ਤੱਕ ਜੀ.ਐੱਸ.ਟੀ.
2. ਜੀ.ਐਸ.ਟੀ ਨੇ ਬਚਪਨ ਨੂੰ ਵੀ ਮਾਰਿਆ
ਉਨ੍ਹਾਂ ਆਪਣੇ ਭਾਸ਼ਣ ਵਿੱਚ ਜਨਮ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਬਚਪਨ ਦੇ ਪੜਾਅ ਦਾ ਵੀ ਜ਼ਿਕਰ ਕੀਤਾ। ਰਾਘਵ ਨੇ ਕਿਹਾ, “ਜਦੋਂ ਮਾਤਾ-ਪਿਤਾ ਬੇਬੀ ਫੂਡ ਖਰੀਦਦੇ ਹਨ, ਤਾਂ ਇਸ ‘ਤੇ 18% ਤੱਕ ਜੀ.ਐੱਸ.ਟੀ.ਹੈ। ਡਾਇਪਰ ‘ਤੇ 12% ਜੀ.ਐੱਸ.ਟੀ.। ਬੇਬੀ ਸਟ੍ਰੋਲਰ ‘ਤੇ 5% ਤੋਂ 12% ਜੀ.ਐੱਸ.ਟੀ.। ਬੱਚਿਆਂ ਦੇ ਖਿਡੌਣਿਆਂ ‘ਤੇ ਵੀ 12% ਜੀ.ਐੱਸ.ਟੀ., ਚਾਹੇ ਉਹ ਪੈਡਲ ਦੇ ਖਿਡੌਣੇ ਹੋਣ।” ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੇ ਅੱਗੇ ਕਿਹਾ, “ਬੱਚੇ ਦੇ ਪਹਿਲੇ ਹੇਅਰ ਕਟਵਾਉਣ ਜਾਂ ਟੌਂਸਰ – ਸੈਲੂਨ ਵਿੱਚ 18% ਜੀ.ਐੱਸ.ਟੀ.। ਪਹਿਲੇ ਜਨਮਦਿਨ ਦੇ ਫੋਟੋਸ਼ੂਟ ‘ਤੇ 18% GST। ਜਨਮ ਦਿਨ ਦੀ ਪਾਰਟੀ ‘ਤੇ ਕੇਟਰਿੰਗ ‘ਤੇ 18% ਜੀ.ਐੱਸ.ਟੀ.। ਜਨਮਦਿਨ ਦੇ ਕੇਕ ‘ਤੇ ਵੀ 18% ਜੀ.ਐੱਸ.ਟੀ.।”
ਜਦੋਂ ਬੱਚਾ ਸਕੂਲ ਜਾਣਾ ਸ਼ੁਰੂ ਕਰ ਦਿੰਦਾ ਹੈ ਤਾਂ ਵੀ ਕਰ ਉਸ ਦਾ ਪਿੱਛਾ ਨਹੀਂ ਛੱਡਦਾ। ਵਰਦੀ, ਜੁੱਤੀ, ਸਕੂਲ ਬੈਗ, ਲੰਚ ਬਾਕਸ – ਇਸ ਸਭ ‘ਤੇ ਜੀ.ਐੱਸ.ਟੀ. ਸਟੇਸ਼ਨਰੀ ਵਰਗੀਆਂ ਸਕੂਲੀ ਵਸਤਾਂ ‘ਤੇ 18% ਜੀ.ਐੱਸ.ਟੀ. ਲਗਾਈ ਜਾਦੀ ਹੈ।
3. ਕਿਸ਼ੋਰ ਅਵਸਥਾ ਦੌਰਾਨ ਟੈਕਸ ਦਾ ਬੋਝ ਵੱਧ ਜਾਂਦਾ ਹੈ
ਇਸ ਦੇ ਨਾਲ ਹੀ ਤੀਜੀ ਕਿਸ਼ੋਰ ਅਵਸਥਾ ਵਿੱਚ ਟੈਕਸ ਦਾ ਬੋਝ ਹੋਰ ਵਧ ਜਾਂਦਾ ਹੈ। ਰਾਘਵ ਨੇ ਕਿਹਾ, ਇਹ ਜ਼ਿੰਦਗੀ ਦਾ ਸਭ ਤੋਂ ਮਜ਼ੇਦਾਰ ਅਤੇ ਲਾਪਰਵਾਹੀ ਵਾਲਾ ਸਮਾਂ ਹੈ। ਇਸ ਉਮਰ ‘ਚ ਬੱਚਾ ਪਹਿਲਾ ਸਮਾਰਟਫੋਨ ਖਰੀਦਦਾ ਹੈ- ਇਸ ‘ਤੇ ਜੀ.ਐੱਸ.ਟੀ. ਜੇਕਰ ਫੋਨ ਮਹਿੰਗਾ ਹੋਵੇ ਜਾਂ ਵਿਦੇਸ਼ੀ, ਤਾਂ ਇੰਪੋਰਟ ਡਿਊਟੀ।
ਫੋਨ ਰੀਚਾਰਜ ‘ਤੇ ਜੀ.ਐੱਸ.ਟੀ. ਬ੍ਰਾਡਬੈਂਡ ਇੰਟਰਨੈੱਟ ‘ਤੇ ਜੀ.ਐੱਸ.ਟੀ. ਨੇਟਫਲਿਕਸ, ਸਪੋਰਟੀਫਾਈ, ਵੀਡੀਓ ਗੇਮਾਂ ਦੀ ਗਾਹਕੀ ‘ਤੇ ਜੀ.ਐੱਸ.ਟੀ. ਦੋਸਤਾਂ ਨਾਲ ਫਿਲਮ ਦੇਖਣ ਜਾਓ- ਜੀ.ਐੱਸ.ਟੀ., ਮਨੋਰੰਜਨ ਟੈਕਸ, ਪੌਪਕੌਰਨ ਅਤੇ ਕੋਲਡ ਡਰਿੰਕਸ ‘ਤੇ ਜੀ.ਐੱਸ.ਟੀ.
ਉਹਨਾਂ ਨੇ ਅੱਗੇ ਕਿਹਾ, “ਜੇਕਰ ਤੁਸੀਂ 18 ਸਾਲ ਦੀ ਉਮਰ ਵਿੱਚ ਆਪਣਾ ਪਹਿਲਾ ਮੋਟਰਸਾਈਕਲ ਜਾਂ ਸਕੂਟਰ ਖਰੀਦਦੇ ਹੋ, ਤਾਂ ਤੁਹਾਨੂੰ ਇਸ ‘ਤੇ ਜੀਐਸਟੀ, ਰੋਡ ਟੈਕਸ, ਰਜਿਸਟ੍ਰੇਸ਼ਨ ਫੀਸ ਅਤੇ ਵਾਹਨਾਂ ਦੇ ਉਪਕਰਣਾਂ ‘ਤੇ ਵੀ ਜੀਐਸਟੀ ਅਦਾ ਕਰਨਾ ਪਵੇਗਾ।”
4. ਉੱਚ ਸਿੱਖਿਆ ਲਈ ਲੋਨ ‘ਤੇ ਵੀ ਜੀਐਸਟੀ ਦਾ ਭੁਗਤਾਨ ਕਰਨਾ ਪੈਂਦਾ ਹੈ
ਸੰਸਦ ਮੈਂਬਰ ਰਾਘਵ ਚੱਢਾ ਨੇ ਕਿਹਾ, ਚੌਥੇ ਪੜਾਅ ਯਾਨੀ ਉੱਚ ਸਿੱਖਿਆ ਦੌਰਾਨ ਵੀ ਟੈਕਸ ਦਾ ਬੋਝ ਜਾਰੀ ਹੈ। “ਪ੍ਰਾਈਵੇਟ ਕਾਲਜ ਦੀ ਟਿਊਸ਼ਨ ਫੀਸ ‘ਤੇ ਜੀ.ਐੱਸ.ਟੀ. ਜੇਕਰ ਤੁਸੀਂ ਹੋਸਟਲ ਜਾਂ ਪੀ.ਜੀ. ਦਾ ਕਿਰਾਇਆ ਦੇ ਰਹੇ ਹੋ, ਤਾਂ ਇਸ ‘ਤੇ ਜੀਐੱਸਟੀ ਹੈ। ਵਿਦਿਆਰਥੀ ਲੋਨ ਪ੍ਰੋਸੈਸਿੰਗ ਫੀਸ ‘ਤੇ ਜੀਐੱਸਟੀ। ਕਿਤਾਬਾਂ ਤੋਂ ਲੈ ਕੇ ਲੈਪਟਾਪ ਤੱਕ, ਹਰ ਚੀਜ਼ ‘ਤੇ ਜੀਐੱਸਟੀ ਲਗਾਇਆ ਜਾਂਦਾ ਹੈ।
“ਇਸਦੇ ਨਾਲ ਹੀ, ਜਦੋਂ ਤੁਸੀਂ ਗ੍ਰੈਜੂਏਟ ਹੋ ਜਾਂਦੇ ਹੋ, ਤੁਹਾਨੂੰ ਇਹ ਅਹਿਸਾਸ ਹੁੰਦਾ ਹੈ ਕਿ ਸਰਕਾਰ ਤੁਹਾਨੂੰ ਤੁਹਾਡੀ ਮਿਹਨਤ ਦੀ ਕਮਾਈ ਰੱਖਣ ਨਹੀਂ ਦਿੰਦੀ। ਜੇਕਰ ਤੁਸੀਂ ਵਿਦੇਸ਼ ਵਿੱਚ ਪੜ੍ਹਦੇ ਹੋ, ਤਾਂ ਤੁਹਾਨੂੰ ਵਿਦੇਸ਼ੀ ਰੈਮਿਟੈਂਸ ‘ਤੇ TCS (ਟੈਕਸ ਕਲੈਕਟਡ ਐਟ ਸੋਰਸ) ਦਾ ਭੁਗਤਾਨ ਕਰਨਾ ਪੈਂਦਾ ਹੈ,” ਉਸਨੇ ਜ਼ੋਰ ਦਿੱਤਾ।
5. ਕਰੀਅਰ ਦੀ ਸ਼ੁਰੂਆਤ ਵਿੱਚ ਟੈਕਸ ਮਾਰਿਆ
ਰਾਘਵ ਚੱਢਾ ਨੇ ਟੈਕਸ ਦੇ ਬੋਝ ਬਾਰੇ ਵੀ ਦੱਸਿਆ ਜੋ ਤੁਹਾਡੇ ਕੈਰੀਅਰ ਨੂੰ ਪੰਜਵੇਂ ਪੜਾਅ ਵਿੱਚ ਸ਼ੁਰੂ ਕਰਨ ਨਾਲ ਆਉਂਦਾ ਹੈ। ਉਸਨੇ ਕਿਹਾ, “ਇਹ ਡਾਇਰੈਕਟ ਟੈਕਸ ਦੀ ਗੜਬੜ ਹੈ। ਜਦੋਂ ਤੁਸੀਂ ਪਹਿਲੀ ਵਾਰ ਨੌਕਰੀ ਕਰਦੇ ਹੋ, ਤਾਂ ਸਲੈਬ ਰੇਟ ਦੇ ਅਨੁਸਾਰ ਟੀਡੀਐਸ ਕੱਟਿਆ ਜਾਂਦਾ ਹੈ।
ਆਮਦਨੀ ਟੈਕਸ ਇਕੱਠਾ ਕੀਤਾ ਜਾਂਦਾ ਹੈ। ਜਦੋਂ ਤੁਸੀਂ ਪਹਿਲੀ ਤਨਖਾਹ ਲੈਂਦੇ ਹੋ, ਜੇ ਤੁਸੀਂ ਆਪਣੇ ਮਾਤਾ-ਪਿਤਾ ਜਾਂ ਦੋਸਤਾਂ ਨੂੰ ਰਾਤ ਦੇ ਖਾਣੇ ਜਾਂ ਫਿਲਮ ਦੇਖਣ ਲਈ ਬਾਹਰ ਲੈ ਜਾਂਦੇ ਹੋ, ਤਾਂ ਉਸ ਬਿੱਲ ‘ਤੇ ਵੀ ਜੀਐਸਟੀ ਹੁੰਦਾ ਹੈ। ਤਨਖਾਹ ਵਧਣ ਦੇ ਨਾਲ-ਨਾਲ ਆਮਦਨ ਟੈਕਸ ਵਧਦਾ ਹੈ। ਇਨ੍ਹਾਂ ਸਾਰਿਆਂ ‘ਤੇ ਜੀ.ਐੱਸ.ਟੀ.
ਉਸ ਨੇ ਕਿਹਾ, “ਜੇਕਰ ਤੁਸੀਂ ਨਿਵੇਸ਼ ਕਰਦੇ ਹੋ, ਤਾਂ ਤੁਹਾਨੂੰ ਵਿੱਤੀ ਸਾਧਨਾਂ ਦੀ ਖਰੀਦ ‘ਤੇ ਸੁਰੱਖਿਆ ਲੈਣ-ਦੇਣ ਟੈਕਸ, ਦਲਾਲੀ ‘ਤੇ GST, ਵਿੱਤੀ ਸਲਾਹ ‘ਤੇ ਜੀਐਸਟੀ । ਮੁਨਾਫੇ ‘ਤੇ ਪੂੰਜੀ ਲਾਭ ਟੈਕਸ। ਤੁਹਾਨੂੰ ਸਿਹਤ ਅਤੇ ਜੀਵਨ ਬੀਮਾ ਪ੍ਰੀਮੀਅਮਾਂ ‘ਤੇ ਵੀ ਜੀਐਸਟੀ ਦਾ ਭੁਗਤਾਨ ਕਰਨਾ ਪੈਂਦਾ ਹੈ।”
6. ਮੱਧ ਉਮਰ – ਆਮਦਨ ਅਤੇ ਟੈਕਸ ਦੋਵੇਂ ਸਿਖਰ ‘ਤੇ ਹਨ
ਰਾਘਵ ਨੇ ਕਿਹਾ, “ਪ੍ਰਮੋਸ਼ਨ ਜਾਂ ਮੁਲਾਂਕਣ ਕਾਰਨ ਤਨਖਾਹ ਵਧਦੀ ਹੈ – ਟੈਕਸ ਸਲੈਬ ਵਧਦਾ ਹੈ, ਪ੍ਰਦਰਸ਼ਨ ਬੋਨਸ ‘ਤੇ ਵੀ ਟੈਕਸ। ਕਾਰ ਖਰੀਦਣਾ – ਜੀਐਸਟੀ, ਰੋਡ ਟੈਕਸ, ਬੀਮਾ, ਰਜਿਸਟ੍ਰੇਸ਼ਨ ਫੀਸ। ਪੈਟਰੋਲ ਅਤੇ ਡੀਜ਼ਲ ‘ਤੇ ਵੈਟ, ਐਕਸਾਈਜ਼ ਡਿਊਟੀ ਅਤੇ ਸੈੱਸ, ਬਾਈਕ ਦੇ ਬੀਮੇ ‘ਤੇ ਜੀਐਸਟੀ ਅਤੇ ਸੜਕ ‘ਤੇ ਗੱਡੀ ਚਲਾਉਣ ਲਈ ਟੋਲ ਟੈਕਸ।”
ਟੈਕਸ ਨਾਲ ਮਕਾਨ ਖਰੀਦਣ ਦੀ ਪ੍ਰਕਿਰਿਆ ਵੀ ਪ੍ਰਭਾਵਿਤ ਹੁੰਦੀ ਹੈ। “ਸਟੈਂਪ ਡਿਊਟੀ, ਰਜਿਸਟ੍ਰੇਸ਼ਨ ਫੀਸ, ਉਸਾਰੀ ਸੇਵਾਵਾਂ ‘ਤੇ ਜੀ.ਐੱਸ.ਟੀ., ਸੀਮੈਂਟ, ਮਾਰਬਲ, ਸਟੀਲ ਵਰਗੀਆਂ ਸਮੱਗਰੀਆਂ ‘ਤੇ ਜੀ.ਐੱਸ.ਟੀ. ਸਾਲਾਨਾ ਜਾਇਦਾਦ ਟੈਕਸ ਅਤੇ ਹਾਊਸ ਟੈਕਸ। ਜੇਕਰ ਤੁਸੀਂ ਘਰ ਵੇਚਦੇ ਹੋ, ਤਾਂ ਪੂੰਜੀ ਲਾਭ ਟੈਕਸ.” ਵਿਆਹ ਦੇ ਮੌਕੇ ‘ਤੇ ਵੀ ਕੋਈ ਟੈਕਸ ਰਾਹਤ ਨਹੀਂ ਹੈ। “ਬੈਂਕਵੇਟ ਹਾਲ ਦੀ ਬੁਕਿੰਗ, ਕੇਟਰਿੰਗ ਸੇਵਾਵਾਂ, ਸੋਨੇ ਦੇ ਗਹਿਣੇ, ਕੱਪੜੇ, ਵਿਆਹ ਦੇ ਸੱਦਾ ਪੱਤਰ ਤੋਂ ਲੈ ਕੇ ਵਿਆਹ ਦੇ ਮੇਕਅਪ ਅਤੇ ਹਨੀਮੂਨ ਦੀ ਯਾਤਰਾ ਤੱਕ – ਹਰ ਚੀਜ਼ ‘ਤੇ ਜੀਐਸਟੀ.”
7. ਰਿਟਾਇਰਮੈਂਟ ਵਿੱਚ ਵੀ ਟੈਕਸ ਤੁਹਾਨੂੰ ਨਹੀਂ ਛੱਡਦਾ
ਸੰਸਦ ਮੈਂਬਰ ਰਾਘਵ ਚੱਢਾ ਨੇ ਸੇਵਾਮੁਕਤੀ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਵੀ ਲਗਾਏ ਜਾਣ ਵਾਲੇ ਟੈਕਸ ਦਾ ਜ਼ਿਕਰ ਕੀਤਾ। ਉਸ ਨੇ ਕਿਹਾ, ””ਇਸ ਉਮਰ ‘ਚ ਲੋਕ ਆਰਾਮਦਾਇਕ ਜ਼ਿੰਦਗੀ ਚਾਹੁੰਦੇ ਹਨ।
ਪਰ ਪੈਨਸ਼ਨ ‘ਤੇ ਟੈਕਸ ਲਗਾਇਆ ਜਾਂਦਾ ਹੈ। ਵਿਆਜ ਦੀ ਆਮਦਨ ‘ਤੇ ਟੈਕਸ ਦੇਣਾ ਪੈਂਦਾ ਹੈ। ਦਵਾਈਆਂ ਅਤੇ ਸਿਹਤ ਸੰਭਾਲ ਸੇਵਾਵਾਂ ‘ਤੇ ਟੈਕਸ ਦਾ ਭੁਗਤਾਨ ਕਰੋ। ਜੀਵਨ ਅਤੇ ਸਿਹਤ ਬੀਮਾ ਪ੍ਰੀਮੀਅਮਾਂ ‘ਤੇ ਜੀਐਸਟੀ ਦਾ ਭੁਗਤਾਨ ਕਰਨਾ ਪੈਂਦਾ ਹੈ। ਜਾਇਦਾਦ ਲਈ ਵਸੀਅਤ ਤਿਆਰ ਕਰਨ ‘ਤੇ ਕਾਨੂੰਨੀ ਫੀਸ ਅਤੇ ਜੀ.ਐੱਸ.ਟੀ. ਵਸੀਅਤ ਦੀ ਰਜਿਸਟ੍ਰੇਸ਼ਨ ‘ਤੇ ਵੀ ਸਟੈਂਪ ਡਿਊਟੀ ਅਦਾ ਕਰਨੀ ਪੈਂਦੀ ਹੈ।”
8. ਮੌਤ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਵੀ ਟੈਕਸ ਮਾਰਦਾ ਹੈ
ਰਾਘਵ ਨੇ ਜ਼ੋਰ ਦੇ ਕੇ ਕਿਹਾ, “ਮੌਤ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਵੀ ਟੈਕਸ ਸਾਡਾ ਸਾਥ ਨਹੀਂ ਛੱਡਦੇ। ਅਖਬਾਰਾਂ ਵਿੱਚ ਸ਼ੋਕ ਸੰਦੇਸ਼ ਪ੍ਰਕਾਸ਼ਿਤ ਕਰਨ ‘ਤੇ ਜੀ.ਐੱਸ.ਟੀ. ਅੰਤਿਮ ਸੰਸਕਾਰ ‘ਤੇ ਦੇਸੀ ਘਿਓ, ਚੰਦਨ, ਨਾਰੀਅਲ ਆਦਿ ‘ਤੇ ਜੀ.ਐੱਸ.ਟੀ. ਜ਼ਮੀਨ ਜਾਂ ਜਾਇਦਾਦ ‘ਤੇ ਟੈਕਸ।”
“ਜਦੋਂ ਜਾਇਦਾਦ ਪਰਿਵਾਰ ਨੂੰ ਟਰਾਂਸਫਰ ਕੀਤੀ ਜਾਂਦੀ ਹੈ ਤਾਂ ਕਾਨੂੰਨੀ ਫੀਸ ਅਤੇ ਜੀ.ਐੱਸ.ਟੀ. ਇਸ ਤੋਂ ਇਲਾਵਾ ਕਈ ਰਾਜਾਂ ਵਿੱਚ ਜ਼ਮੀਨ ਜਾਂ ਜਾਇਦਾਦ ਦੇ ਇੰਤਕਾਲ ‘ਤੇ ਸਟੈਂਪ ਡਿਊਟੀ ਵੀ ਅਦਾ ਕਰਨੀ ਪੈਂਦੀ ਹੈ।
ਤੁਹਾਨੂੰ ਟੈਕਸ ਦੇ ਬਦਲੇ ਕੀ ਮਿਲਦਾ ਹੈ?
ਸੰਸਦ ਮੈਂਬਰ ਰਾਘਵ ਚੱਢਾ ਨੇ ਵੀ ਸੰਸਦ ‘ਚ ਟੈਕਸ ਦੀ ਅਰਥਵਿਵਸਥਾ ‘ਤੇ ਪੈਣ ਵਾਲੇ ਪ੍ਰਭਾਵਾਂ ਦਾ ਜ਼ਿਕਰ ਕੀਤਾ। ਉਨ੍ਹਾਂ ਸਵਾਲ ਕੀਤਾ, “ਇੰਨੇ ਟੈਕਸ ਦੇਣ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਸਰਕਾਰ ਸਾਨੂੰ ਕੀ ਦਿੰਦੀ ਹੈ? ਸਰਕਾਰ ਲਈ ਟੈਕਸ ਜ਼ਰੂਰੀ ਹਨ, ਪਰ ਸਵਾਲ ਇਹ ਹੈ ਕਿ ਕੀ ਇਹ ਟੈਕਸ ਸਾਡੀ ਆਰਥਿਕਤਾ ਨੂੰ ਵਧਾ ਰਹੇ ਹਨ ਜਾਂ ਇਸ ਨੂੰ ਖਾ ਰਹੇ ਹਨ? ਕੀ ਸਾਡੀ ਜ਼ਿੰਦਗੀ ਬਿਹਤਰ ਹੋ ਰਹੀ ਹੈ ਜਾਂ ਖਰਾਬ? ਟੈਕਸਾਂ ਕਾਰਨ ਆਮਦਨ ਘਟ ਰਹੀ ਹੈ, ਖਪਤ ਘਟ ਰਹੀ ਹੈ, ਮੰਗ ਨਹੀਂ ਵਧ ਰਹੀ, ਉਤਪਾਦਨ ਘਟ ਰਿਹਾ ਹੈ। ਅਰਥਚਾਰੇ ਦਾ ਪਹੀਆ ਹੌਲੀ ਹੋ ਗਿਆ ਹੈ।”
ਉਨ੍ਹਾਂ ਕਿਹਾ, “ਇਸ ਦੇਸ਼ ਵਿੱਚ 80 ਕਰੋੜ ਲੋਕ 5 ਕਿਲੋ ਮੁਫਤ ਰਾਸ਼ਨ ਦੇ ਆਧਾਰ ‘ਤੇ ਗੁਜ਼ਾਰਾ ਕਰ ਰਹੇ ਹਨ। ਪਰ ਉਨ੍ਹਾਂ ਤੋਂ ਜੀਐਸਟੀ ਵੀ ਲਿਆ ਜਾਂਦਾ ਹੈ। ਗਰੀਬ ਤੋਂ ਗਰੀਬ ਵੀ ਜੀਐਸਟੀ ਅਦਾ ਕਰਦਾ ਹੈ। ਟੈਕਸ ਕਾਰਨ ਐਫਐਮਸੀਜੀ ਦੀ ਵਿਕਰੀ ਘਟ ਰਹੀ ਹੈ, ਸਟਾਕ ਘਟ ਰਹੇ ਹਨ, ਖਪਤ ਘਟ ਰਹੀ ਹੈ, ਨਵੇਂ ਵਾਹਨਾਂ ਦੀ ਵਿਕਰੀ ਸੁੰਗੜ ਰਹੀ ਹੈ।”
ਰਾਘਵ ਨੇ ਸਰਕਾਰ ਨੂੰ ਅਪੀਲ ਕੀਤੀ, “ਸਰਕਾਰ ਜੀਐਸਟੀ ਨੂੰ ਘਟਾਵੇ। ਜੇਕਰ ਅਸੀਂ ਜੀਐਸਟੀ ਘਟਾਵਾਂਗੇ ਤਾਂ ਪੈਸਾ ਜਨਤਾ ਦੀਆਂ ਜੇਬਾਂ ਵਿੱਚ ਆਵੇਗਾ। ਜੇਕਰ ਪੈਸਾ ਆਵੇਗਾ, ਤਾਂ ਮੰਗ ਵਧੇਗੀ, ਖਪਤ ਵਧੇਗੀ ਅਤੇ ਆਰਥਿਕਤਾ ਵਧੇਗੀ।”
ਰਾਘਵ ਚੱਢਾ ਨੇ ਆਪਣੇ ਭਾਸ਼ਣ ਵਿੱਚ ਟੈਕਸ ਪ੍ਰਣਾਲੀ ਵਿੱਚ ਸੁਧਾਰ ਦੀ ਲੋੜ ‘ਤੇ ਜ਼ੋਰ ਦਿੱਤਾ ਅਤੇ ਸਰਕਾਰ ਤੋਂ ਮੱਧ ਵਰਗ ਨੂੰ ਰਾਹਤ ਦੇਣ ਦੀ ਮੰਗ ਕੀਤੀ।
